Carta ao Manuel Maria de REMOL - 16 - "Soniños que soñei"

Caro Manuel Maria, acodes a Noriega Valera, sobre quem, sobre cuja poesia

o Prof. Freixeiro Mato, da Universidade da Crunha (UDC) elaborou uma excelente

Tese de Doutoramento. Bom, ao caso. Citas, Manuel o poema "refeito" por ti:

"Soniños que soñei hai moitos anos

"entre as frolidas xestas da montaña,

"meigas lembranzas, ilusiós queridas,

"!espertade, vos pido! ...

Assaltam-me dúvidas conformadas em questões, mas abandono-as para procurar

algumas luzes na tese do Professor. Este recolhe o poema, intitulado "Soa a gaita":

"Soniños que soñei xa hai moitos anos

"entre as frolidas xestas da montaña,

"meigas lembranzas, ilusiós queridas,

"!espertade, vos pido!, soa a gaita."

E cita os sítios em que fora publicado: Coruña Moderna (1906); Mondoñedo (1907); El Eco de Villalba (1908), La Noche (1946) ...

E o amigo Freixeiro Mato comenta:

"Para a datación deste poema é importante unha referencia de Filgueira Valverde ao mesmo: "En outras comunicacións ao Instituto P. Sarmiento téñome referido á colleita de follas soltas en galego que arrecada o Museo de Pontevedra. Hoxe escolmo nela un poema iñorado de Pondal, composto como outros de Noriega Varela e de Galo Salinas, para seren espallados na festa que o día doce do mes de Nadal de 1904 fixeron xuntamente, en Santiago, a Sociedad Artística de Pontevedra que presidía entón Don Prudencio Landín Tobío e dirixía o maestro Juan Serrano e mais a Unión Artística Compostelana que tiña como persoeiro ao Dr. La Riva."

E continua a citação do Filgueira:

"[En nota] Os versos de Noriega non levan tíduo na folla solta de 1904 e veñen na segunda edición de «Do Ermo» (Mondoñedo, 1929) baixo o rubro «Soniños», verba do escomenzo: «Soniños que soñei x'hay moitos anos». Ten algunhas variantes: «toc'a gaita», correxido logo con acerto en «soa a gaita»; «os delores», logo «as delores», e unha versión distinta do penúltimo verso: «frolea que aturuxo, miña amiga», que, en troques, non mellorou ca corrección".

O poema do Noriega continua:

5 Sobre dos irtos montes, nos recunchos

do val,. tan majo, e nas riseiras plaias

ioh, que ledos airiños ela ceiba!,

icomo axota o delor das tristes almas!

10 As delores son tolas, e ben tolo

quen iste mundo non o toma a chanza:

frolea, que aturuxo, miña amiga,

gaita gallega, colorada gaita.

...

Não continuo. Contudo, as amigas e amigos lusófonos, de qualquer idioma português, poderão tirar algumas lições lírico-sócio-políticas:

1. A coação do "Reino del Bourbon" sobre o galegófonos foi e é muito grave, até ao ponto de pessoas sabidas, bem informadas de letra, escreverem comoo se fossem analfabetas.

2. Porque poucas mudanças são precisas para os textos redigidos nesse "galego popular" (?) se tornarem num idioma português, como podem ser os brasileiros, os portugueses europeus, os angolanos, o ... Nçao acham?